Ngành chăn nuôi ngoài việc nắm giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu ngành nông nghiệp, cung cấp thực phẩm nuôi dưỡng nhân loại thì nó còn mang ý nghĩa lớn đối với xã hội như hỗ trợ giải quyết công ăn việc làm, tạo dựng thu nhập và cải thiện đời sống cho nông dân.
Tuy nhiên, cái giá cho sự phát triển của ngành chăn nuôi là sự xuống cấp trầm trọng của môi trường, sức khỏe cũng như đời sống của con người. Do đó, công tác bảo vệ môi trường trong quá trình chăn nuôi phải được làm tốt và triệt để. Dưới đây là 1 số giải pháp mà người chăn nuôi có thể áp dụng để cải thiện và phục hồi môi trường.
Hầm Biogas (Công trình khí sinh học)
Hầm biogas là nơi lưu trữ và phân huỷ các chất thải hữu cơ trong chăn nuôi, làm sản sinh ra một lượng khí được sử dụng trực tiếp hoặc chuyển hoá thành các nguồn năng lượng sử dụng cho sinh hoạt. Giải quyết chất thải chăn nuôi bằng công trình khí sinh học được xem là 1 trong những giải pháp hữu dụng đối với chăn nuôi nông hộ. Ngày nay, việc sử dụng hầm Biogas đang được người chăn nuôi chú trọng nhờ vào khả năng bảo vệ được môi trường. Ngoài ra, khí từ hầm Biogas còn có thể thay thế chất đốt hoặc thậm chí được dùng làm nhiên liệu để chạy máy phát điện, cung cấp điện sinh hoạt gia đình và luôn cả điện phục vụ cho trang trại. Bên cạnh đó, phân từ phụ phẩm khí sinh học còn giúp thay thế phân bón hóa học. Nhờ vào công trình khí sinh học mà phần lớn chất thải chăn nuôi trong nông hộ được chuyển hóa sang nhiều hình thức sử dụng, vừa góp phần cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường, vừa tạo ra được giá trị sử dụng.
Tuy nhiên, người chăn nuôi cần lưu ý quy mô và diện tích trang trại để lựa chọn công nghệ hầm xây, hầm nhựa hay hồ phủ bạt HDPE cho thích hợp.
Chế phẩm sinh học
Men sinh học:
Ngày nay, người chăn nuôi đã biết dùng đến men vi sinh nhằm giải quyết vấn đề môi trường. Có một số loại men được dùng để trộn vào thức ăn, nước uống để làm tăng khả năng hấp thụ và trao đổi chất đồng thời giảm mùi thối trong phân và nước tiểu. Có loại được dùng bằng cách phun, rải vào nền chuồng hay nước thải để giảm ô nhiễm môi trường.
Đệm lót sinh học:
Đệm lót sinh học gồm có: mùn cưa, trấu, phôi bào trộn cùng men vi sinh để phân hủy phân, nước tiểu, điều tiết khí độc cũng như mùi hôi chuồng nuôi. Hình thức này hiện đang được áp dụng đối với chăn nuôi gà và hiệu quả mang lại rất tốt. Công nghệ chăn nuôi trên đệm lót sinh học là hướng đi mới nhằm cải thiện tình trạng môi trường tại khu vực chăn nuôi.
Ủ phân hữu cơ (Compost)
Chất liệu ủ phân lấy từ phế phẩm trồng trọt và phân động vật. Người chăn nuôi ủ chúng để làm phân bón cho cho cây trồng. Phân sau khi ủ hảo khí trở nên tơi xốp và mất đi mùi hôi thối. Những loài vi sinh vật gây bệnh bị tiêu diệt bởi nhiệt độ ủ. Ủ phân hữu cơ được xem như một trong những giải pháp hướng đến nông nghiệp bền vững.
Công nghệ ép tách phân
Đây được xem là công nghệ xử lý phân hiện đại dựa theo nguyên tắc “lưới lọc”. Mỗi khi chất thải đi vào máy ép qua lưới lọc thì các chất rắn bị giữ lại, ép khô và ra ngoài để xử lý, còn lượng nước chảy ra ngoài hoặc tiếp tục đưa xuống bể khí sinh học để xử lý tiếp. Độ ẩm từ phân khô có thể thay đổi và điều chỉnh tùy theo nhu cầu sử dụng. Máy ép có khả năng tách các tạp chất rất nhỏ trong chất thải chăn nuôi, tùy vào loại chất rắn mà có các lưới lọc phù hợp. Hệ thống xử lý này có chi phí đầu tư thuở đầu hơi tốn kém nhưng bù lại thì rất hiện đại, nhanh, gọn, tiết kiệm diện tích và hiện đang là một trong những giải pháp hiệu quả nhất đối với các trang trại nuôi lợn, trâu bò theo lối công nghiệp hiện nay.
Những biện pháp khác
Bên cạnh những biện pháp nổi bật trên thì còn nhiều những giải pháp khác cũng đồng thời củng cố thêm các hoạt động bảo vệ môi trường như:
- Xử lý nước thải sau biogas bằng hệ thống tưới
- Xử lý chất thải chăn nuôi bằng cách nuôi giun quế
- Xử lý nước thải bằng biện pháp sục khí…
Để bảo vệ môi trường sinh thái, người chăn nuôi cần tinh tế lựa chọn hướng xử trí môi trường phù hợp để hạn chế tối đa sự phát sinh dịch bệnh. Điều này không những mang lại những lợi ích trực tiếp cho người chăn nuôi mà còn cho cả cộng đồng.