Ngành chăn nuôi là ngành giữ nhiều vai trò về mặt chính trị – xã hội. Nó chiếm đến 40% tổng sản phẩm nông nghiệp, cung cấp việc làm cho hơn 1,3 tỷ người, đồng thời là sinh kế của hơn 1 tỷ người dân sống tại các nước nghèo. Ngành chăn nuôi cũng bị xem là một trong ba ngành có tác động lớn đến môi trường. Tuy mang nhiều ảnh hưởng đến môi trường nhưng đây là ngành nghề đáng nhận được sự tôn trọng của tất cả. Bài viết này chỉ đang mô tả khách quan về 1 góc nhìn khác nhằm mở ra những giải pháp cho tương lai.
Nhu cầu thịt và sữa tăng mạnh
Dân số tăng và thu nhập cũng tăng kéo theo nhu cầu về thịt và sữa ngày càng tăng. Tổng nhu cầu tiêu thụ thịt trên khắp thế giới được dự đoán là tăng gấp đôi, từ 229 triệu tấn năm 1999 lên 465 triệu tấn vào năm 2050, và sản lượng sữa cũng sẽ tăng từ 580 lên 1043 triệu tấn. Để có thể đáp ứng nhu cầu khổng lồ này, ngành chăn nuôi sẽ có nhiều thay đổi.
Sự chuyển dịch các khu vực chăn nuôi
Khu vực sản xuất di chuyển dần từ nông thôn lên vùng đô thị hoặc ven đô thị, nhằm tiếp cận gần hơn với người tiêu dùng. Còn nguồn thức ăn cung cấp cho chăn nuôi thì được trồng ở khu vực khác có điều kiện nuôi trồng tốt hơn, sau đó được vận chuyển đến các khu chăn nuôi.
Công nghiệp hóa
Tốc độ tăng trưởng giữa các loài khi chuyển sang công nghiệp hóa cũng có sự thay đổi. Với những loài dạ dày đơn như lợn và gia cầm, khi chuyển sang nuôi công nghiệp thì chúng lớn nhanh hơn các loài gia súc lớn.
Áp lực khủng khiếp của ngành chăn nuôi lên hành tinh xanh
Ngành chăn nuôi làm tiêu tốn về đất đai, nước và các nguồn tài nguyên thiên nhiên không kém nếu so với các ngành công nghiệp và dịch vụ.
Tổ chức Nông lương Liên Hiệp Quốc (FAO) có báo cáo cho thấy ngành chăn nuôi gây ra những vấn đề môi trường nghiêm trọng như đất suy thoái, biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí, thiếu nước, ô nhiễm nước và hủy hoại sự đa dạng sinh học.
Diện tích đất chăn nuôi chiếm 26% diện tích đất bề mặt không phủ băng tuyết của Trái đất. Thêm nữa là 33% diện tích đất trồng dành để sản xuất thức ăn cho chăn nuôi. Hết thảy, ngành chăn nuôi chiếm tận 70% diện tích đất nông nghiệp.
Mở rộng quy mô chăn nuôi là một trong những yếu tố phá hoại rừng. Rừng Amazon – khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới hiện nay đang bị tàn phá nhằm chuyển đổi thành đồng cỏ chăn nuôi và đất trồng thức ăn gia súc.
Mất rừng khiến đất xói mòn vào mùa mưa và khô hạn vào mùa khô. Ngoài ra, đất còn bị thoái hóa do những ảnh hưởng từ ngành chăn nuôi.
Ngành chăn nuôi đang phải hứng chịu trách nhiệm về 18% tổng lượng khí thải nhà kính trên toàn cầu, thậm chí cao hơn cả ngành giao thông vận tải.
Lượng CO2 sinh ra từ chăn nuôi chiếm 9% toàn cầu, phần lớn là do hoạt động phá rừng để mở rộng các khu chăn nuôi và các vùng trồng cây làm thức ăn gia súc.
Ngành chăn nuôi còn thải ra 37% lượng khí mê tan CH4 (khí gây hiệu ứng nhà kinh cao gấp 23 lần CO2), 65% lượng khí NOx (khí gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 296 lần CO2) và tạo ra 2/3 tổng lượng khí thải a-mô-ni-ắc, nguyên nhân chính tạo ra mưa axit.
Trên khắp thế giới hiện nay, tất cả đều đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nước ngọt trầm trọng. Dự liệu đến năm 2025, 64% dân số thế giới sẽ phải sống trong điều kiện thiếu hụt về nguồn nước. Trong khi đó, ngành chăn nuôi càng phát triển thì nhu cầu sử dụng nước cũng phải càng tăng.
Vấn đề nghiêm trọng nhất của ngành chăn nuôi chính là nước thải. Nước thải của ngành chăn nuôi chứa nhiều chất ô nhiễm như chất kháng sinh, hoocmon, hoá chất, phân bón, thuốc trừ sâu. Những chất thải này tàn phá các vùng ven biển, các bãi san hô ngầm, tạo ra nhiều rủi ro về sức khỏe cho con người và nhiều vấn đề khác. Bên cạnh đó, ngành chăn nuôi còn làm giảm lượng nước bổ sung cho các mạch nước ngầm do mất rừng.
Tất cả những tác động tiêu cực của ngành chăn nuôi đến môi trường đất, nước, không khí,… đã gây ra sự suy giảm đa dạng sinh học.
Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (Conservation International) cho biết có đến 23 trong tổng số 35 “điểm nóng về đa dạng sinh học” bị tác động do ngành chăn nuôi.
Nếu nói cho đúng thì mỗi chúng ta đều có phần trách nhiệm trong việc này chứ không chỉ riêng ngành chăn nuôi, vì chúng ta mới chính là lý do mà ngành chăn nuôi tồn tại… Vậy thì theo bạn, đâu là giải pháp cho tất cả những gì mà ngành chăn nuôi đang làm?
Có thể bạn muốn xem: